5. Verslag raad van toezicht
Verslag raad van toezicht
Met genoegen bieden we ons verslag over 2022 aan. In ons verslag gaan we in op het jaarverslag van Pensioenfonds UWV en de manier waarop het bestuur daarin verantwoording aflegt over zijn beleid. Gedurende het jaar monitorden we de stand van zaken en de besluitvorming. Ook dit jaar verdient het bestuur complimenten voor zijn handelen. Zo trof het bestuur voortvarend voorbereidingen voor de invoering van de Wet toekomst pensioenen (Wtp). Ook zette het bestuur weer forse stappen in de uitwerking van het beleid voor maatschappelijk verantwoord beleggen. Een voorbeeld zijn de SDG-benchmarks die het bestuur implementeerde. Deze benchmarks kunnen de CO2-uitstoot van de beleggingsportefeuille verder verminderen.
Op 17 maart 2023 legden we verantwoording af over onze werkzaamheden aan het verantwoordingsorgaan. Op 14 februari 2023 bespraken we de conceptversie van ons verslag met het bestuur. We keurden het jaarverslag goed op 2 mei 2023. Op die dag presenteerden we ook ons definitieve verslag aan het bestuur.
Wettelijke bevoegdheden
Het wettelijk kader, de Code Pensioenfondsen en de statuten en reglementen van Pensioenfonds UWV bepalen wat wij doen. We passen zoveel mogelijk de toezichtcode van de Vereniging Intern Toezichthouders Pensioensector (VITP) toe. In ons toezicht betrekken we de acht thema’s voor goed pensioenfondsbestuur uit de Code Pensioenfondsen. Daarnaast benoemen we elk jaar een paar specifieke thema’s. Onze conclusies staan onder ‘Bevindingen toezicht 2022’.
We kijken niet alleen naar de letter, maar ook naar de geest van de regelgeving: wat helpt Pensioenfonds UWV bij een evenwichtige pensioenuitvoering? We houden toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken. Hieronder vallen in ieder geval het toezicht op goede risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging. Daarnaast geven we het bestuur gevraagd en ongevraagd advies.
Pensioenfonds UWV merkt de leden van onze raad aan als verbonden persoon. We hebben verklaard dat we onafhankelijk zijn volgens de wettelijke eisen en de VITP-code.
Werkwijze en informatievoorziening
We krijgen ondersteuning van een secretaris. Deze secretaris werkt bij het bestuursbureau. Via deze secretaris beschikken we over alle informatie die we nodig hebben om onze taak goed uit te voeren. Denk aan informatie uit de notulen van bestuurs- en commissievergaderingen, diverse rapportages, verslagen van de zelfevaluaties van het bestuur en enkele bestuurscommissies. Leden van onze raad namen als toehoorder deel aan commissievergaderingen en themabijeenkomsten.
De voorzitter van onze raad had regelmatig contact met de voorzitter van het bestuur en de voorzitter van het verantwoordingsorgaan. Daarnaast vonden drie vergaderingen met het bestuur plaats en twee vergaderingen met het verantwoordingsorgaan. We voerden individuele gesprekken met leden van het bestuur en met medewerkers van het bestuursbureau. Die gesprekken gingen bijvoorbeeld over het risicoprofiel, de beleggingen, toeslagverlening, de Wtp, de samenwerking met de uitvoeringsorganisaties, sleutelfunctiehouderschap en risicomanagement. Ook spraken we met de waarmerkend actuaris en de accountant. Daarnaast spraken we verschillende keren met de onafhankelijk risicomanager en met de complianceofficer.
We voerden een zelfevaluatie uit. Daarin besteedden we aandacht aan onze onderlinge samenwerking en die met het bestuur. Aan de orde kwam hoe we als raad van toezicht efficiënter kunnen werken. En hoe we Pensioenfonds UWV verder kunnen ondersteunen bij toekomstige uitdagingen als de invoering van de Wtp. Ook stonden we stil bij hoe we als raad invulling geven aan het thema integriteit. Dit jaar krijgt dat thema een vervolg met een integriteitssessie onder begeleiding van een onafhankelijke derde.
Formele taken
We gaven onze goedkeuring aan het besluit van het bestuur om het bestuursverslag en de jaarrekening 2022 vast te stellen. Daarnaast gaven we aan dat we geen bezwaren hadden tegen de benoeming van vijf (plaatsvervangend) bestuursleden, de functiewijziging van twee bestuursleden, de benoeming van een plaatsvervangend lid van het verantwoordingsorgaan en de sleutelfunctiehouder interne audit.
Overzicht 2022
Hieronder geven we eerst ons algemene beeld van 2022. Daarna volgen onze bevindingen. Deze bevindingen gaan vooral over de effecten op en verwachtingen van de implementatie van de Wtp.
Nadat de laatste lockdownmaatregelen begin 2022 werden opgeheven, bevond de wereld zich al snel in een nieuwe crisis: de oorlog in Oekraïne. Bijkomende effecten waren de hoge inflatie en de stijgende rente. Dit leidde tot beweeglijkheid op de financiële markten. De waarde van het vermogen van Pensioenfonds UWV daalde. Wel had de stijgende rente een positief effect op de dekkingsgraad. Daardoor kon het bestuur, volgens de gewijzigde regels (AMvB), voor het eerst in jaren de pensioenen verhogen, met 2,57 procent voor gepensioneerden en slapers en 1,7 procent voor actieve deelnemers. In december besloot het bestuur in 2023 de pensioenen weer te verhogen, met 7,5 procent voor gepensioneerden en slapers en 2,7 procent voor actieve deelnemers. Dit gebeurde nadat de sociale partners de intentie tot invaren hadden uitgesproken.
Ondanks de verhogingen was de actuele dekkingsgraad eind december 2022 118,0 procent. De beleidsdekkingsgraad was 120,2 procent. De premiedekkingsgraad 2022 was 84,3 procent. We zijn blij dat Pensioenfonds UWV sinds het derde kwartaal 2022 voor het eerst in jaren uit herstel is én deelnemers een tegemoetkoming kan bieden voor de stijgende inflatie. Uit herstel zijn betekent ook dat het bestuur meer vrijheden heeft bij het beheersen van balansrisico’s in de periode tot en met de transitie naar de Wtp. Bij de bevindingen gaan we dieper in op de gevolgen van de toeslagverlening op de invoering van de Wtp.
Op basis van de lopende cao bij UWV komt in 2023 een premie beschikbaar van 22,9 procent. Hiermee kan het bestuur het opbouwpercentage in 2023 handhaven op 1,738 procent.
Ook in 2022 voerde Pensioenfonds UWV weer een enquête uit. Daaruit blijkt dat deelnemers positief zijn. Op bijna alle thema’s (waaronder vertrouwen, klantgerichtheid en communicatie) scoort Pensioenfonds UWV ruim boven of gelijk aan de benchmark. Onder de actieven waren de website, het UPO en de pensioenplanner in 2022 beter bekend. Ze gebruikten deze middelen vaker dan in 2021.
In december 2022 droeg onze secretaris, de heer Andriessen, zijn taken over om zich voor te bereiden op zijn pensioen. We bedanken hem hartelijk voor de zijn ondersteuning en voor de zeer prettige samenwerking.
Bevindingen toezicht 2022
In 2022 bespraken we de toezichtthema’s uit de Code Pensioenfondsen in onze vergaderingen. Van onze conclusies en opmerkingen maakten we een gedetailleerd overzicht. Waar nodig vroegen we om meer informatie. In 2022 constateerden we geen punten waarop Pensioenfonds UWV niet aan de code voldeed. Onze belangrijkste conclusies en aanbevelingen benoemen we hieronder. We actualiseerden onze bevindingen tot en met 19 februari 2023.
We constateerden ook dat het bestuur de aanbevelingen van vorig jaar goed oppakte. We besteedden aandacht aan de Wtp, governance, IT waaronder cybersecurity, maatschappelijk verantwoord beleggen, financiële positie, risicomanagement, investment cases en het functioneren van de sleutelfunctiehouders. Deze thema’s komen gedeeltelijk overeen met de aandachtsgebieden van DNB.
Governance
Het bestuur versterkte de governance van Pensioenfonds UWV in 2022. Het benoemde vijf nieuwe (plaatsvervangend) bestuursleden. Daarmee is de continuïteit van het bestuur geborgd. Het bestuur voerde de jaarlijkse zelfevaluatie uit. Daarna werden de geschiktheidsprofielen van de bestuurders opnieuw vastgesteld. Het eind 2021 grotendeels vernieuwde verantwoordingsorgaan startte met opleidingen en kreeg betere ondersteuning. We hebben vertrouwen in de focus van de nieuwe groep en in de manier waarop ze met de komende uitdagingen zullen omgaan. In het bestuur kwam versterking op het gebied van finance, procesbeheersing en IT. waarmee een aanbeveling van de raad uit eerdere jaren is opgevolgd. Deze kennis en ervaring is van groot belang voor de implementatie van een nieuwe pensioenregeling en de aansturing van TKP.
Toekomst Pensioenfonds UWV
In 2022 nodigde het bestuur verschillende externe partijen uit om hun kijk te geven op de pensioenwereld na de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. We constateerden dat deze aanpak tot verbreding van de beeldvorming leidde. In de strategiesessie van het bestuur was veel ruimte voor dialoog tussen de bestuursleden en met de leden van het bestuursbureau, het verantwoordingsorgaan en de raad van toezicht. Belangrijke uitkomsten waren het belang van de regiefunctie van het Pensioenfonds UWV, de ketensamenwerking met sociale partners en uitvoeringsorganisaties, en de communicatie met deelnemers over het nieuwe pensioenstelsel. De toekomstbestendigheid van Pensioenfonds UWV was ook een gespreksthema. Met het oog op de invoering van het nieuwe pensioenstelsel werkt het bestuur de gevolgen van de uitkomsten voor de toekomstbestendigheid en de besturing van Pensioenfonds UWV verder uit.
De commissies AFR en PZ
De bestuurscommissies AFR en PZ vergaderen al sinds eind 2021 samen. Zo zorgen ze voor voldoende (plaatsvervangende) bestuursleden op alle onderdelen. Deze aanpak werkt goed. Leden kijken nog steeds vanuit hun eigen rol naar de materie. Tegelijkertijd kunnen ze al in commissieverband tot een gezamenlijk advies aan het bestuur komen.
Het bestuursbureau
De ondersteuning door het bestuursbureau blijft van hoge kwaliteit. Zorgen over bemensing en waardering adresseert het bestuur goed. Een van de oorzaken van deze zorgen is de toegenomen werkdruk. Aandacht voor deze zorgen is van cruciaal belang. Want het moment van de invoering van de Wtp komt steeds dichterbij (wettelijk op 1 januari 2027, maar Pensioenfonds UWV wil al op 1 januari 2026 overgaan). Aandacht is ook belangrijk omdat er krapte op de arbeidsmarkt ontstaat op het gebied van pensioenkennis, regie over implementatie en aansturing van fiduciair advies en vermogensbeheer.
Wtp
Het bestuur richtte een projectorganisatie in die de invoering van de Wet toekomst pensioenen voorbereidt (‘Taskforce Wtp’). De Taskforce Wtp heeft een duidelijk projectplan met een mijlpalenplanning. In 2022 ging de aandacht van de Taskforce Wtp vooral uit naar de communicatie met de sociale partners over de besluitvorming over het nieuwe contract en het voornemen tot invaren. De sociale partners haalden de afgesproken mijlpalen niet. De voortvarendheid van de sociale partners in de besluitvorming over de Wtp blijft een aandachtspunt. Dit heeft de volle aandacht van het (dagelijks) bestuur, de Taskforce Wtp en de raad van toezicht.
Het bestuur overlegde zeer regelmatig met TKP over de capaciteitsplanning voor de huidige dienstverlening, het project datakwaliteit, de beschikbaarheid van de benodigde systemen en de datagovernance voor de uitvoering van een nieuwe pensioenregeling. Het bestuur houdt dit allemaal nauwlettend in de gaten. We adviseren het bestuur om de samenwerking met andere klanten van TKP te intensiveren en ervaringen met verbetering van de dienstverlening met elkaar te delen.
De Taskforce Wtp analyseerde in opdracht van het bestuur de mogelijke vertragingen in de beginfase van het Wtp-project. Deze analyse bevat de verschillende scenario's, de risico's en beheersmaatregelen. We hebben de indruk dat het bestuur voldoende greep heeft op de risico’s van mogelijke vertragingen en voldoende maatregelen neemt om deze te beheersen. Wel vinden we dat het bestuur waakzaam moet zijn. Omdat de vertragingen in een later stadium kunnen leiden tot suboptimale keuzes door het bestuur of het niet tijdig halen van de wettelijke mijlpalen. Het bestuur werkt een actieplan uit met passende beheersing en een heldere rol en taakverdeling.
Het bestuur stelde een duidelijk communicatieplan op. Hierin staat hoe Pensioenfonds UWV de deelnemers informeert in de aanloop naar het nieuwe pensioenstelsel. De nadruk ligt nu op deelnemers meenemen in het proces. Van een feitelijke verandering is in de komende periode immers nog geen sprake. Met het oog op evenwichtige belangenafweging adviseren we om de komende jaren bij pensioencommunicatie oog te hebben voor hoe (goed) deelnemers de informatie begrijpen.
Het verantwoordingsorgaan speelt een belangrijke rol in de Wtp. Het bestuur maakte een opleidings- en ontwikkelingsplan om het verantwoordingsorgaan op deze rol voor te bereiden. De Taskforce Wtp informeert het verantwoordingsorgaan periodiek over de voortgang van de voorbereidingen op de invoering van de Wtp. Het verantwoordingsorgaan heeft wettelijke adviesbevoegdheden en een belangrijke rol in het creëren van draagvlak voor de nieuwe pensioenregeling. Daarom vinden we het zinvol om het verantwoordingsorgaan vanaf 2023 actief te betrekken bij de voorbereiding op de invoering van de Wtp.
Maatschappelijk verantwoord beleggen
We zijn positief over het beleid voor maatschappelijk verantwoord beleggen van Pensioenfonds UWV. Het beleid is gebaseerd op de voorkeuren van de deelnemers. Het verdient vermelding dat Pensioenfonds UWV het IMVB-convenant binnen de termijn (eind 2022) implementeerde. En dat het zijn plaats behield op de ranglijst van de jaarlijkse VBDO-benchmark duurzaam beleggen. Bij het klimaatdoel nam het bestuur in het beleid de ambitie op om de SDG-benchmarks te implementeren. Hiermee kan het bestuur de CO2-uitstoot van de beleggingsportefeuille verder terugbrengen, volgens het tempo van het Parijsakkoord. Bij zowel het ontwikkelen van het beleid als de implementatie maakt Pensioenfonds UWV goed gebruik van de expertise van het bestuur, het bestuursbureau en de uitbestedingspartners. Het resultaat is een ‘fit for purpose’-beleid.
Toeslagverlening
In 2022 verhoogde Pensioenfonds UWV de pensioenen. We zijn tevreden over de toets die het bestuur uitvoerde om de evenwichtigheid van de gemaakte belangenafweging te onderbouwen. We moedigen het bestuur aan om de gebruikte kaders verder te ontwikkelen. Zodat het bestuur ook de evenwichtigheid van het proces van invaren bij de Wtp kan toetsen.
Sleutelfunctiehouders
We zijn positief over de manier waarop de sleutelfunctiehouder actuarieel en de sleutelfunctiehouder risicomanagement hun rol invulden. Op het gebied van risicomanagement was ook in 2022 de afhankelijkheid van de uitbestedingspartners een thema. Pensioenfonds UWV zelf zette de juiste stappen om te voldoen aan de normen voor informatiebeveiliging. Maar het overgrote deel van de activiteiten ligt bij partners die hun eigen plan hebben. Het bestuur ziet hierop toe. Recent startte een nieuwe sleutelfunctiehouder interne audit. We zijn benieuwd naar zijn invulling van de rol.
Risicomanagement
Het bestuur versterkte zijn kennis van risicobeheersing en informatiebeveiliging. De werkzaamheden en adviezen van de sleutelfunctiehouder risicomanagement hadden een aantoonbaar positief effect op het risicodenken van het bestuur. Maar de afhankelijkheid van uitbestedingspartners, in het bijzonder TKP, werd groter. TKP kreeg een nieuwe (financiële) eigenaar. Ook lopen er verschillende grote projecten bij TKP, waaronder de implementatie van nieuwe software en de start van de implementatie van de Wtp voor de eerste klanten. Het is van groot belang dat het bestuur zeer nauw toezicht houdt op de voortgang om mogelijke problemen te voorkomen. Het grootste risico is het gebrek aan alternatieven. Er is op korte termijn geen zicht op andere aanbieders die Pensioenfonds UWV kunnen helpen bij de overgang naar het nieuwe stelsel. Ook de afhankelijkheid van KCM – mede in het licht van hun groeiende klantenbestand – verdient aandacht.
Aanbevelingen
We hebben een positieve indruk van de resultaten in 2022. Op basis van onze bevindingen hebben we een aantal aanbevelingen voor het bestuur. De aanbevelingen zijn vooral gericht op de invoering van de Wtp.
- We moedigen het bestuur aan om een overkoepelende visie te ontwikkelen op toeslagverlening, evenwichtigheid bij het invaren en het beheersen van risico’s tot en met het moment van invaren. Zodat het bestuur deze thema’s in de aanloop naar het transitieplan in onderlinge samenhang kan beoordelen.
- We bevelen het bestuur aan om aandacht te besteden aan de effectiviteit van de communicatie over de invoering van het nieuwe pensioenstelsel. En dan vooral om na te gaan of de deelnemers de communicatie goed begrijpen.
- We onderstrepen het belang van nauw contact blijven onderhouden met de sociale partners, de uitbestedingspartijen en hun overige klanten. Om zo de risico’s op vertraging van de implementatie van de Wtp waar mogelijk te beheersen.
- Tot slot bevelen we het bestuur aan om de eerste inzichten over een toekomstige governance en de regievoering over de uitbestedingsketen verder uit te werken. Zo krijgt het bestuur zicht op de continuïteitsrisico’s die kunnen spelen bij uitbestedingspartners en de eigen organisatie.
Vooruitblik en toezichtthema’s 2023
In 2023 richt het toezicht zich uiteraard vooral op de invulling van de Wet toekomst pensioenen. Hoe het bestuur omgaat met contractkeuze, het transitie- of implementatieplan en de gevolgen voor de uitvoering staat voorop. Omdat er veel verandert de komende jaren, kijken we ook hoe het bestuur de regiefunctie vormgeeft in relatie tot de sociale partners en de uitbestedingspartners en het (toekomstig) functioneren van de gehele governance. We besteden daarbij aandacht aan de betrokkenheid van het verantwoordingsorgaan bij de voorbereiding op de invoering van het nieuwe stelsel.
In 2023 voert Pensioenfonds UWV een nieuwe ALM-studie uit. We zijn vooral benieuwd hoe de integrale aanpak tot uitdrukking komt, ook van de evenwichtige belangenafweging bij de overgang naar het nieuwe stelsel. Daarnaast beoordelen we het risicoprofiel van Pensioenfonds UWV in relatie tot de risicobereidheid van de deelnemers. In dat kader zijn we ook benieuwd of en hoe het bestuur het risicobereidheidsonderzoek meeneemt dat Pensioenfonds UWV in eerste kwartaal van 2023 uitvoert. En in welke mate speelt de ontwikkeling van de financiële gezondheid van Pensioenfonds UWV een rol bij het risicoprofiel tot het moment van invaren? En hoe gaat Pensioenfonds UWV om met economische onzekerheid tijdens de transitie?
Tot slot benoemen we enkele specifieke thema’s die doorlopend belangrijk zijn of in de toekomst belangrijker worden:
- ESG, inclusief de voorbereiding op verdergaande regelgeving en toezicht
- Cybersecurity, inclusief datakwaliteit en -beheer
- Risicomanagement, inclusief de invulling van de rol van de sleutelfunctiehouders
Amsterdam, 2 mei 2023
De raad van toezicht Stichting Pensioenfonds UWV,
mw. O.M.C. Perik MBA, voorzitter
dhr. dr. K.P.B. Oldenkamp, lid
dhr. mr. J.F.Breek
Reactie van het bestuur op het verslag van de raad van toezicht
Het bestuur bedankt de raad van toezicht voor de grondige beoordeling en het positieve oordeel. Het bestuur onderschrijft de aanbevelingen van de raad van toezicht. Voor de opvolging van de aanbevelingen is een plan van aanpak opgesteld. In dit plan van aanpak is aangegeven op welke wijze invulling gegeven zal worden aan de aanbevelingen van de raad van toezicht en wanneer de afronding gepland staat.
